Kun je een suikerverslaving hebben?

Wat is een verslaving?

Om te weten of een suikerverslaving bestaat, is het belangrijk om te kijken naar wat een verslaving precies inhoudt. Hiervoor gebruik ik stapsgewijs de definitie voor een verslaving van de World Health Organisation (WHO). Deze definitie komt grotendeels overeen met de definitie uit de DSM IV. Meer informatie over de officiële definities van een verslaving vind je hier.

1. Het beloningssysteem en dopamine

‘..Een sterk verlangen om te gebruiken (het verlangen varieert van licht tot zeer heftig).’

Drugs en suiker activeren allebei hetzelfde beloningssysteem in de hersenen, door afgifte van de neurotransmitter ‘dopamine’.  Dopamine is gelinkt aan gevoelens van beloning en kan leiden tot een een sterk gevoel van verlangen. Onze aandacht kan hierdoor getrokken worden naar zoete producten, ondanks dat we geen honger hebben. Dit beloningssysteem wordt ook geactiveerd door sport, seks en het luisteren van muziek. De sterke hunkering naar suiker zou dus een signaal kunnen zijn van een verslaving, maar dit is op zichzelf staand nog niet genoeg om dit te kunnen vaststellen.

2. Controleverlies

‘..Meer gebruiken dat je wilt ofwel moeite hebben om het gebruik te controleren, dat wil zeggen het moeilijk vinden om gebruik uit te stellen, matig te gebruiken of om op tijd te stoppen.’

Het vermoeden van een suikerverslaving komt vaak doordat mensen het gevoel hebben niet meer te kunnen stoppen met eten. Een veelvoorkomende reden hiervoor is dat men suikerrijke producten op andere moment juist heel sterk probeert te vermijden, bijvoorbeeld vanwege een wens om af te vallen of gezonder te eten. Hoe stricter deze eetregels worden gevolgd, hoe sterker over het algemeen juist de drang wordt en hoe groter de mate van controleverlies als er een keer wél suiker gegeten wordt.

3. Effect op dagelijks leven en de gezondheid

‘..Minder aandacht besteden aan hobby’s, sociale contacten en werk. Doorgaan met gebruik ondanks de wetenschap dat gebruik schade oplevert (zoals gezondheidsproblemen, ruzies met omgeving, problemen op het werk). Veel tijd besteden aan gebruik en het herstellen ervan.’

Er zijn mensen die zich dermate bezighouden met eten dat het effect heeft op hun dagelijks leven. We spreken dan echter eerder van een eetstoornis, dan dat dit wijst op een suikerverslaving. Wel zou het kunnen dat de drang naar het eten van suiker gezondheidsproblemen geeft, bijvoorbeeld bij mensen met diabetes. Ruzie met de omgeving en problemen op werk zie je vaak bij een middelenverslaving, maar niet zo snel bij een sterke hunkering naar suiker.

4. Verhoogde tolerantie en onthoudingsverschijnselen

‘..Tolerantie en last hebben van onthoudingsverschijnselen.’

Bij herhaaldelijk gebruik van bv. drugs, ontstaat er een verandering in de hersenen. Deze verandering zorgt er o.a. voor dat je steeds meer drugs nodig hebt voor hetzelfde effect (verhoogde tolerantie). Deze verandering vindt niet plaats bij het herhaaldelijk eten van suiker; je hebt niet steeds meer suiker nodig om hetzelfde beloningsgevoel te ervaren.

Bij het afkicken van drugs ervaar je, uiteraard afhankelijk van het middel, onthoudingsverschijnselen, zoals depressie, slapeloosheid, zweten, koorts, hallucinaties, agressie, angst, en griepsymptomen. Dit komt door de verandering in je hersenen of omdat er in de lever extra enzymen zijn ontwikkeld om het middel af te kunnen breken.

Bij het ‘cold turkey’ stoppen met het eten van suiker kun je tijdelijk symptomen ervaren, zoals zoals hoofdpijn, vermoeidheid en prikkelbaarheid. Dit heeft te maken met de verandering in je bloedsuikerspiegel en omdat je lichaam andere bronnen moet gebruiken om aan energie te komen.

Een suikerverslaving bestaat niet, máár..

Het is niet gek dat mensen soms spreken van een suikerverslaving, omdat het zeker raakvlakken heeft met bijvoorbeeld een drugs- of alcoholverslaving. Toch voldoet het niet precies aan de juiste criteria om als verslaving gezien te worden. Een eetverslaving (eetstoornis) valt hier echter wel onder. Als je naar aanleiding van dit artikel het idee hebt dat je hier last van hebt, neem dan contact op met je huisarts.

Vergeet niet dat je lichaam suikers nodig heeft; glucose is de favoriete energiebron van je hersenen. Als je last hebt van een sterke hunkering, denk dan eens na hoe dit zou kunnen komen. Verbied je jezelf op andere momenten vaak om suiker te eten? Dan is het niet gek dat je er zo naar verlangt. Heb je veel last van de hunkering en wil je hier graag iets aan doen? Dan kan het helpen om hier de hulp van een diëtist bij in te schakelen.

Bronnen: drugsinfo.nl, jellinek.nl, eoswetenschap.eu, fit.nl, diabetesfonds.nl, novarum.nl